გიორგი ხულორდავას თარგმანები
ანა ახმატოვა 1889-1966წწ
განაჩენი
ქვასავით ცივი, გაურიყავი,
გულზე დამეცა სიტყვა ლოდივით,
ეგ არაფერი, მზად ხომ ვიყავი,
დავძლევ ტკივილსაც, ასე, ლოდინით.
დღესვე მომელის ორომტრიალი,
ბოლომდე ჩავკლავ ხსოვნის ნაკეცებს,
რომ გავაქვავო სული ტიალი,
რომ ცხოვრებასაც აღარ გავექცე.
თორემ ზაფხულიც მესტუმრა ისევ,
თითქოს საჩუქრებს ფანჯარას ახლის,
მე დიდი ხნის წინ ვიგრძენი ისე,
ნათელი დღე და ობოლი სახლი.
***
მიდუდუნებს ჩუმი დონი, ტალღებია მუქი,
სახლს ადგება მთვარის ნაზი, მოყვითალო შუქი.
შინ შემოდის შუქთამთოვი, სულ ცეცებით დადის,
ხედავს, კედელს მიყრდნობია მილეული ლანდი.
ეს ქალია-ის სნეული, ჩამომხმარი ჩირი,
ეს ქალია, მარტოქალი, ვინც დღემუდამ ტირის.
შვილს ციხე და ქმარს საფლავი, ნახევარი ადლი,
ოდენ ლოცვად მომიგონეთ, ოდენ ლოცვის მადლი.
ქვასავით ცივი, გაურიყავი,
გულზე დამეცა სიტყვა ლოდივით,
ეგ არაფერი, მზად ხომ ვიყავი,
დავძლევ ტკივილსაც, ასე, ლოდინით.
დღესვე მომელის ორომტრიალი,
ბოლომდე ჩავკლავ ხსოვნის ნაკეცებს,
რომ გავაქვავო სული ტიალი,
რომ ცხოვრებასაც აღარ გავექცე.
თორემ ზაფხულიც მესტუმრა ისევ,
თითქოს საჩუქრებს ფანჯარას ახლის,
მე დიდი ხნის წინ ვიგრძენი ისე,
ნათელი დღე და ობოლი სახლი.
***
მიდუდუნებს ჩუმი დონი, ტალღებია მუქი,
სახლს ადგება მთვარის ნაზი, მოყვითალო შუქი.
შინ შემოდის შუქთამთოვი, სულ ცეცებით დადის,
ხედავს, კედელს მიყრდნობია მილეული ლანდი.
ეს ქალია-ის სნეული, ჩამომხმარი ჩირი,
ეს ქალია, მარტოქალი, ვინც დღემუდამ ტირის.
შვილს ციხე და ქმარს საფლავი, ნახევარი ადლი,
ოდენ ლოცვად მომიგონეთ, ოდენ ლოცვის მადლი.
აბუ საიდი ابوسعید ابوالخیر
რობაიები
* * *
ისევ ვყვირივარ, სიყვარული გულში მწვდენია,
იმ ლამაზმანმა მომიკიდა ცეცხლი-გენია,
ისევ ვენუკვი და თუ არ სურს ჩემი ტრფიალი,
მაშინ არ ვნაღვლობ, მოხდეს, ის რაც მოსახდენია.
* * *
ისევ ვყვირივარ, სიყვარული გულში მწვდენია,
იმ ლამაზმანმა მომიკიდა ცეცხლი-გენია,
ისევ ვენუკვი და თუ არ სურს ჩემი ტრფიალი,
მაშინ არ ვნაღვლობ, მოხდეს, ის რაც მოსახდენია.
ჰაფეზი حافظ
* * *
შენი ხატება ილანდება მზერაში მხოლოდ, შენვე გეკუთვნის ჩვენი გზების თავი და ბოლო, შენთან დადებულ ფიცს გვახსენებს ზოგჯერ სიზმარი, არა ხამს თვალი შენს გარდა რომ სხვას გავაყოლოთ.
* * *
შენ გაბადრულხარ და მზე მონა გამხდარა თითქოს,
ჰე, პირმთვარეო, მზე გმონებს და ნათელსაც ითხოვს,
შენი ღაწვების ელვარებამ შუქი შემატა
მთვარის ტატნობს და მზეც ასხივებს უფრო მეტ სითბოს.
შენი ხატება ილანდება მზერაში მხოლოდ, შენვე გეკუთვნის ჩვენი გზების თავი და ბოლო, შენთან დადებულ ფიცს გვახსენებს ზოგჯერ სიზმარი, არა ხამს თვალი შენს გარდა რომ სხვას გავაყოლოთ.
* * *
შენ გაბადრულხარ და მზე მონა გამხდარა თითქოს,
ჰე, პირმთვარეო, მზე გმონებს და ნათელსაც ითხოვს,
შენი ღაწვების ელვარებამ შუქი შემატა
მთვარის ტატნობს და მზეც ასხივებს უფრო მეტ სითბოს.
თარგმანი მეგრულიდან ალიო ქობალია 1927-2006 წწ
ძველი გზები
ელოდნენ მგზავრებს,
სევდით თუ ოხვრით,
რამდენი იყვნენ, ვინ მოსთვლის, ნანა,
გზისპირ მცხოვრებთა
აღარ დგას ქოხიც,
აღარსად ჩანან, აღარსად ჩანან.
და ძველი გზები,
სევდით მარები,
დღეს მორევიათ ბარდი თუ ღიჭვი,
მაყრად აჩქარებს
წვიმებს ქარები,
მოძალებული ფიქრით და იჭვით.
ელოდნენ მგზავრებს,
სევდით თუ ოხვრით,
რამდენი იყვნენ, ვინ მოსთვლის, ნანა,
გზისპირ მცხოვრებთა
აღარ დგას ქოხიც,
გარდახდა ჟამი, აღარსად ჩანან.
ჯვეშ მაშარეფი
მეშარემს ელდეს
ამდღარიშა ნაშარეფი,
ნანა, მუზმა ბრელი რდეს,
ვეპალუნა მაშარეფი.
ჯვეშ ნაულა ნაშარეფს
კაკლარ-ბარდი მორიებუ...
მაყარეთ აჩქარენს
ჭვიმეფს ასე ბორიეფი,
მაშარემსუ ელუდეს
ამდღარიშა ნაშარეფი...
ადრე მუზმა ბრელი რდეს,
ვეპალუნა მაშარეფი.
ჯარგვალი ზღვის კბოდეზე
მთების ძირში დავდგამ ბინას,
ჯარგვალს დავწნავ კლდეთა ახლოს,
ვინმემ რამე მაწყენინა?
ღმერთმა ლხინი მოუმრავლოს.
ალიონის სხივებს ვესავ,
ზღვის გავხედავ მწვანე "ვაკეს",
თმების სირმას დავაკემსავ
წყალთა ამონარაკრაკებს.
მივაყურებ ზღვის ხმას უცებ,
როცა ლივლივს იწყებს ტალღა,
თევზებს ხელით დავაპურებ,
სულს საზღვარი აღემაღლა.
შევაკავებ მერე ხევში
მოვარდნილი წვიმის დენას,
ნავს ჩავძირავ ზღვის სიღრმეში,
ქვეყნებს აღარ გადავსერავ.
ათაბოგი კირდე ზღვას
ათაბოგის ქიგვოღობა
კირდე-ჩქონიშ მოფერდას,
მითინქ ოჭიშ ქომრთინუდა,
არძა ჯგირო ჸოფედას.
ოჭმარესუ ქიგვოჯინექ
წყარიშ წვანე დობერას.
თომაშ სირმას ქიგვოჭაჭანქ
ჩილამურ დო მონგერას.
სერიშ ზღვასუ ქიმვარჩქილექ,
ნიარეფიშ მოფენდას,
ჩხომეფს ქიმიბდიარუა,
ორქოს მუთას ოფერდას.
ინორობას ქინვოხვილა
წკონდა ჭვიმაშ მობენას,
ნიშის დომწყუნქ, დღას ვებზალა
ქიანეფიშ მოლებას.
ელოდნენ მგზავრებს,
სევდით თუ ოხვრით,
რამდენი იყვნენ, ვინ მოსთვლის, ნანა,
გზისპირ მცხოვრებთა
აღარ დგას ქოხიც,
აღარსად ჩანან, აღარსად ჩანან.
და ძველი გზები,
სევდით მარები,
დღეს მორევიათ ბარდი თუ ღიჭვი,
მაყრად აჩქარებს
წვიმებს ქარები,
მოძალებული ფიქრით და იჭვით.
ელოდნენ მგზავრებს,
სევდით თუ ოხვრით,
რამდენი იყვნენ, ვინ მოსთვლის, ნანა,
გზისპირ მცხოვრებთა
აღარ დგას ქოხიც,
გარდახდა ჟამი, აღარსად ჩანან.
ჯვეშ მაშარეფი
მეშარემს ელდეს
ამდღარიშა ნაშარეფი,
ნანა, მუზმა ბრელი რდეს,
ვეპალუნა მაშარეფი.
ჯვეშ ნაულა ნაშარეფს
კაკლარ-ბარდი მორიებუ...
მაყარეთ აჩქარენს
ჭვიმეფს ასე ბორიეფი,
მაშარემსუ ელუდეს
ამდღარიშა ნაშარეფი...
ადრე მუზმა ბრელი რდეს,
ვეპალუნა მაშარეფი.
ჯარგვალი ზღვის კბოდეზე
მთების ძირში დავდგამ ბინას,
ჯარგვალს დავწნავ კლდეთა ახლოს,
ვინმემ რამე მაწყენინა?
ღმერთმა ლხინი მოუმრავლოს.
ალიონის სხივებს ვესავ,
ზღვის გავხედავ მწვანე "ვაკეს",
თმების სირმას დავაკემსავ
წყალთა ამონარაკრაკებს.
მივაყურებ ზღვის ხმას უცებ,
როცა ლივლივს იწყებს ტალღა,
თევზებს ხელით დავაპურებ,
სულს საზღვარი აღემაღლა.
შევაკავებ მერე ხევში
მოვარდნილი წვიმის დენას,
ნავს ჩავძირავ ზღვის სიღრმეში,
ქვეყნებს აღარ გადავსერავ.
ათაბოგი კირდე ზღვას
ათაბოგის ქიგვოღობა
კირდე-ჩქონიშ მოფერდას,
მითინქ ოჭიშ ქომრთინუდა,
არძა ჯგირო ჸოფედას.
ოჭმარესუ ქიგვოჯინექ
წყარიშ წვანე დობერას.
თომაშ სირმას ქიგვოჭაჭანქ
ჩილამურ დო მონგერას.
სერიშ ზღვასუ ქიმვარჩქილექ,
ნიარეფიშ მოფენდას,
ჩხომეფს ქიმიბდიარუა,
ორქოს მუთას ოფერდას.
ინორობას ქინვოხვილა
წკონდა ჭვიმაშ მობენას,
ნიშის დომწყუნქ, დღას ვებზალა
ქიანეფიშ მოლებას.
ალექსანდრ ბლოკი 1880-1921წწ Александр Александрович Блок
* * *
არის წუთები, როცა სამყარო
აღარ გაშინებს ტანჯვით და შფოთით,
ვიღაცა მხრებზე ხელებს დაგაწყობს,
ვიღაც თვალებში ჩაგხედავს გრძნობით.
მაგრამ მაშინვე ეს სიმარტოვე,
უფსკრულისაკენ ცხოვრებას მიჰყავს,
ასე სიმშვიდეც უბრად დაგტოვებს
და სადმე შორეთს დაიდებს ბინას.
მოვა მუსიკა, როგორც ნუგეში,
იქ სადაც გულის სევდა ტრიალებს
და უჩვეულო სიმსუბუქეში
სულის სიმღერას აგვიწკრიალებს.
არის წუთები, როცა სამყარო
აღარ გაშინებს ტანჯვით და შფოთით,
ვიღაცა მხრებზე ხელებს დაგაწყობს,
ვიღაც თვალებში ჩაგხედავს გრძნობით.
მაგრამ მაშინვე ეს სიმარტოვე,
უფსკრულისაკენ ცხოვრებას მიჰყავს,
ასე სიმშვიდეც უბრად დაგტოვებს
და სადმე შორეთს დაიდებს ბინას.
მოვა მუსიკა, როგორც ნუგეში,
იქ სადაც გულის სევდა ტრიალებს
და უჩვეულო სიმსუბუქეში
სულის სიმღერას აგვიწკრიალებს.
უოლტ უიტმენი 1819-1892წწ Walt Whitman
უბრალო კახპას
დაწყნარდი, კდემამოსილება განიძარცვე - მე ვარ უოლტ უიტმენი,
ბუნებასავით უხვი და ვნებიანი,
და ვიდრე მზის სხივები არ უარგყოფენ, არც მე უარგყოფ
და ვიდრე წყალი მოედინება შენთვის და ფოთლები
ამოდ შრიალებენ, ჩემი სიტყვებიც არ მოიშლიან შენკენ დინებას და ამოდ შრიალს შენი ყურისთვის.
ჩემო გოგონა, მე გინიშნავ შეხვედრას
და გავალებ: ღირსეულად მოემზადო
ჩემს დასახვედრად,
იყავი სრულყოფილი და მომთმენი ჩემს მოსვლამდე.
ახლა კი,
ჩემი ნაცნობი მზერით, დიდხანს გესალმები,
რომ სრულიად არ გადაგავიწყდე.
ღმერთები
ო, ზეციურო სიყვარულო და ამხანაგო,
დღენიადაგ რომ ელოდები განხვნას ზეკარის,
ხარ კმაყოფილი, უჩინარი და ჭეშმარიტი,
იყავი ჩემი მფარველი ღმერთი.
შენ გევედრები, ღვთაებრივო ადამიანო,
გულით სპეტაკო, ყოვლისშემძლევ და მშვენიერო,
შენი სასრული სხეულით და უვრცესი სულით
იყავი ჩემი მფარველი ღმერთი.
ჰოი, სიკვდილო(ამ ცხოვრებით შენ გემსახურე)
შენ,დამლეწავო კარიბჭეთა,ზეცის მეკარევ,
იყავი ჩემი მფარველი ღმერთი.
შენ, უმაღლესო იდეალო, გიცნობ და მწამხარ,
(დე,დაილეწოს ყველა ზღუდე და დაბრკოლება,
შენკენ მოვილტვი, ჰოი, სულო თავისუფალო)
იყავი ჩემი მფარველი ღმერთი.
ო, იდეებო და რასების დიდო სამიზნევ,
ჰოი, გმირებო, ო, შვილებო ენთუზიასტთა,
დაე, იყავით ჩემი ღმერთები.
ჰოი, დრო-ჟამო, ჰოი, სივრცევ,
მიწის აკვანო,
ვიღაც უცნობის ანარეკლო, ასე რომ გეტრფი,
ჰოი, მზის გარსო ,ვარსკვლავეთის ღამის ჩქერალო,
დაე, იყავით ჩემი ღმერთები.
მას, ვინც ჯვარზე ევნო
ძვირფასო ძმაო, სული ჩემი შენსას შერწყმია,
რამდენი გიხმობს, მაგრამ შენი რა ცოტას ესმის,
მე არ გეძახი, მაგრამ გიცნობ, ვიცი ვინა ხარ,
სიხარული და შვება გქვია, რასაც განვიცდი
შენი და ყველა შენიანის ერთად ხილვისას.
ეს ჩვენ ვართ მხოლოდ, რომ გვეხება ყოველი მარცხი,
ეს ჩვენ მოვსულვართ სხვა დროიდან, სხვა ქვეყნებიდან.
ეს ჩვენ ვასრულებთ კონტინენტებს, რასებს და კასტებს,
ღვთისმეტყველებაც ჩვენგან მოდის და კაცთა შველაც.
ჩვენ ხომ ყოველი კამათის დროს ვდუმვართ ჯიუტად
და მაინც ეჭვით გვიყურებენ,გვლანძღავენ პირში,
ო,ა მხანაგო, მოგვაქციონ ლამის მახეში,
მაგრამ ახლოა ეს ნანატრი თავისუფლება,
დროსაც დავატყობთ ჩვენს რაობას, რათა ყველანი,
ყველა რასის თუ ერის შვილი ჩვენი ძმა გახდეს
და უსასრულოდ შევიყვაროთ ერთიმეორე.
* * *
ჰეი, კაპიტანო! ჩემო კაპიტანო!
მგზავრობა დასრულდა, ხიფათით აღსავსე,
ჩაცხრა ქარიშხალი, ურჩი, საშიშარი,
გაუძლო ხომალდმა ათასგვარ განსაცდელს.
ახლოა ნაპირი, მოისმის ზარები
და აჰა, ჩაჰბერეს ბუკსა და ნაღარას,
ხომალდის მტკიცე ქიმს აწყდება თვალები,
სული გამარჯვების სიმღერამ დაღარა.
მაგრამ გული, სისხლდაცლილი გული,
გაჩერდება სადაცაა გემი,
ბაგეცივი, თეთრი, გაყინული
წევს გემბანზე კაპიტანი ჩემი.
ჰეი, კაპიტანო! ჩემო კაპიტანო!
ხომ გესმის ზარების მხურვალე სალამი,
აღსდექ და შეხედე, ნაპირზე,ამაყად
ფრიალებს დღეს ჩვენი დიდების ალამი.
ეს შენთვის მოზღვავდა ხალხი ნავსადგურზე,
შენთვის აფრიალებს ლენტის თაიგულებს,
აღსდექი, ო ,ჩვენო დიდების მედროშევ,
ხალხის სიყვარული შენთვის დაიგულე.
კაპიტანო! საყვარელო მამავ!
იქნებ მართლაც ზმანებაა ავი,
ჩემი მკლავი გიდევს სასთუმალად
და გემბანზე ასვენიხარ მკვდარი.
მაგრამ კაპიტანი ვერ გრძნობს ჩემს შეხებას,
ვერ გრძნობს შვილის მკლავებს უკვე მამის გული,
ბაგე გაფერმკრთალდა ,სუნთქვა შეაცივდა,
აღარც მაჯისცემა ისმის გაყინული.
გემმა ნავსადგური შეაღო თანდათან,
უვნებლად გაუძლო ათასგვარ განსაცდელს,
ჰა, ღუზაც ჩაუშვა, გრიგალიც ჩადგა და
მგზავრობა დასრულდა, ხიფათით აღსავსე.
იზეიმეთ ნაპირებო მარშით,
მე კი ახლა გლოვა მმართებს ჩუმი,
გემბანზე ხომ ჩემი კაპიტანი
ასვენია მკვდარი,გაყინული.
დაწყნარდი, კდემამოსილება განიძარცვე - მე ვარ უოლტ უიტმენი,
ბუნებასავით უხვი და ვნებიანი,
და ვიდრე მზის სხივები არ უარგყოფენ, არც მე უარგყოფ
და ვიდრე წყალი მოედინება შენთვის და ფოთლები
ამოდ შრიალებენ, ჩემი სიტყვებიც არ მოიშლიან შენკენ დინებას და ამოდ შრიალს შენი ყურისთვის.
ჩემო გოგონა, მე გინიშნავ შეხვედრას
და გავალებ: ღირსეულად მოემზადო
ჩემს დასახვედრად,
იყავი სრულყოფილი და მომთმენი ჩემს მოსვლამდე.
ახლა კი,
ჩემი ნაცნობი მზერით, დიდხანს გესალმები,
რომ სრულიად არ გადაგავიწყდე.
ღმერთები
ო, ზეციურო სიყვარულო და ამხანაგო,
დღენიადაგ რომ ელოდები განხვნას ზეკარის,
ხარ კმაყოფილი, უჩინარი და ჭეშმარიტი,
იყავი ჩემი მფარველი ღმერთი.
შენ გევედრები, ღვთაებრივო ადამიანო,
გულით სპეტაკო, ყოვლისშემძლევ და მშვენიერო,
შენი სასრული სხეულით და უვრცესი სულით
იყავი ჩემი მფარველი ღმერთი.
ჰოი, სიკვდილო(ამ ცხოვრებით შენ გემსახურე)
შენ,დამლეწავო კარიბჭეთა,ზეცის მეკარევ,
იყავი ჩემი მფარველი ღმერთი.
შენ, უმაღლესო იდეალო, გიცნობ და მწამხარ,
(დე,დაილეწოს ყველა ზღუდე და დაბრკოლება,
შენკენ მოვილტვი, ჰოი, სულო თავისუფალო)
იყავი ჩემი მფარველი ღმერთი.
ო, იდეებო და რასების დიდო სამიზნევ,
ჰოი, გმირებო, ო, შვილებო ენთუზიასტთა,
დაე, იყავით ჩემი ღმერთები.
ჰოი, დრო-ჟამო, ჰოი, სივრცევ,
მიწის აკვანო,
ვიღაც უცნობის ანარეკლო, ასე რომ გეტრფი,
ჰოი, მზის გარსო ,ვარსკვლავეთის ღამის ჩქერალო,
დაე, იყავით ჩემი ღმერთები.
მას, ვინც ჯვარზე ევნო
ძვირფასო ძმაო, სული ჩემი შენსას შერწყმია,
რამდენი გიხმობს, მაგრამ შენი რა ცოტას ესმის,
მე არ გეძახი, მაგრამ გიცნობ, ვიცი ვინა ხარ,
სიხარული და შვება გქვია, რასაც განვიცდი
შენი და ყველა შენიანის ერთად ხილვისას.
ეს ჩვენ ვართ მხოლოდ, რომ გვეხება ყოველი მარცხი,
ეს ჩვენ მოვსულვართ სხვა დროიდან, სხვა ქვეყნებიდან.
ეს ჩვენ ვასრულებთ კონტინენტებს, რასებს და კასტებს,
ღვთისმეტყველებაც ჩვენგან მოდის და კაცთა შველაც.
ჩვენ ხომ ყოველი კამათის დროს ვდუმვართ ჯიუტად
და მაინც ეჭვით გვიყურებენ,გვლანძღავენ პირში,
ო,ა მხანაგო, მოგვაქციონ ლამის მახეში,
მაგრამ ახლოა ეს ნანატრი თავისუფლება,
დროსაც დავატყობთ ჩვენს რაობას, რათა ყველანი,
ყველა რასის თუ ერის შვილი ჩვენი ძმა გახდეს
და უსასრულოდ შევიყვაროთ ერთიმეორე.
* * *
ჰეი, კაპიტანო! ჩემო კაპიტანო!
მგზავრობა დასრულდა, ხიფათით აღსავსე,
ჩაცხრა ქარიშხალი, ურჩი, საშიშარი,
გაუძლო ხომალდმა ათასგვარ განსაცდელს.
ახლოა ნაპირი, მოისმის ზარები
და აჰა, ჩაჰბერეს ბუკსა და ნაღარას,
ხომალდის მტკიცე ქიმს აწყდება თვალები,
სული გამარჯვების სიმღერამ დაღარა.
მაგრამ გული, სისხლდაცლილი გული,
გაჩერდება სადაცაა გემი,
ბაგეცივი, თეთრი, გაყინული
წევს გემბანზე კაპიტანი ჩემი.
ჰეი, კაპიტანო! ჩემო კაპიტანო!
ხომ გესმის ზარების მხურვალე სალამი,
აღსდექ და შეხედე, ნაპირზე,ამაყად
ფრიალებს დღეს ჩვენი დიდების ალამი.
ეს შენთვის მოზღვავდა ხალხი ნავსადგურზე,
შენთვის აფრიალებს ლენტის თაიგულებს,
აღსდექი, ო ,ჩვენო დიდების მედროშევ,
ხალხის სიყვარული შენთვის დაიგულე.
კაპიტანო! საყვარელო მამავ!
იქნებ მართლაც ზმანებაა ავი,
ჩემი მკლავი გიდევს სასთუმალად
და გემბანზე ასვენიხარ მკვდარი.
მაგრამ კაპიტანი ვერ გრძნობს ჩემს შეხებას,
ვერ გრძნობს შვილის მკლავებს უკვე მამის გული,
ბაგე გაფერმკრთალდა ,სუნთქვა შეაცივდა,
აღარც მაჯისცემა ისმის გაყინული.
გემმა ნავსადგური შეაღო თანდათან,
უვნებლად გაუძლო ათასგვარ განსაცდელს,
ჰა, ღუზაც ჩაუშვა, გრიგალიც ჩადგა და
მგზავრობა დასრულდა, ხიფათით აღსავსე.
იზეიმეთ ნაპირებო მარშით,
მე კი ახლა გლოვა მმართებს ჩუმი,
გემბანზე ხომ ჩემი კაპიტანი
ასვენია მკვდარი,გაყინული.
თარგმანი მეგრულიდან ზაალ ჯალაღონია
მოთქვარშალებს წვიმა...
რა ხანია მოთქვარშალებს წვიმა,
გავუყვეთო ამ გადაწნულ ბილიკს,
ამ გულისთვის რას მღეროდი წინათ,
მწვანე მოლი, წვიმით შევერცხილი.
შესუდრულა შარისპირი შორი,
ზევით, ქვევით მოთქრიალებს თქორი.
ბაიასფრად შეფერადდა მიწა,
თვალთა შენთა იერს უცვლის ქარი,
მოთქვარშალებს თქვარშალია წვიმა,
იასამნის სურნელების დარი.
რა ხანია მოთქვარშალებს წვიმა,
გავუყვეთო ამ გადაწნულ ბილიკს,
ამ გულისთვის რას მღეროდი წინათ,
მწვანე მოლი, წვიმით შევერცხილი.
შესუდრულა შარისპირი შორი,
ზევით, ქვევით მოთქრიალებს თქორი.
ბაიასფრად შეფერადდა მიწა,
თვალთა შენთა იერს უცვლის ქარი,
მოთქვარშალებს თქვარშალია წვიმა,
იასამნის სურნელების დარი.
მითქვარშალჷ ჭვემა...
მითქვარშალჷ ჭვემა, ამარ, ქორე წორი,
იბდათია წორო, ბეჭილია შარათ.
ათე თონწყუ გურცჷ მუს ოძირა შორო,
დოლო მორჩქჷ სქვამას სქანი ნაშიმორა.
მოსურდელე შოშე, გურით მოსურდელე,
მითქვარშალჷ ჭვემა, ეშე, გიმე ელე.
ბაიაშფერჲ გეძჷ, ასე არძა ოროს,
სქან თოლეფიშფერო, ათირუნა ფერი.
თქვარშალია ჭვემა, თქურშინუნცჷ ხოლოს.
იასახო ჭვენცჷ, იასუმიშჲ ნერი.
საით მიდის ბორანი...
საით მიდის ბორანი, რატომ აღარ ყოვნდება?
ისმის ტალღის ორანი, ფონს მიფონავს ფონებად,
ზედ ღრუბელი ასვენია, მისი თეთრი ქულები,
ჩემი გული ნაკვესია, ცა ჩრდილია სრულებით.
გზად ქალაქებს მიაძახებს, ხალხს ეძახის ქადილით,
ჩანს ქარონის კუშტი სახე, ზედ ბურუსის მანდილი,
მიბორგავს და ბორიო ბორკავს ბორანს ტბორებზე,
ბევრის ტანჯვა წაუღია, ბევრის სულნი ჰგოდებენ.
საით მიდის ბორანი, რატომ აღარ ყოვნდება?
სო მეურც ბონარი...
სო მეურც ბონარი, წყარც გეჸუნცო ბონო,
რე პოპორი ხონარი, ფონც მეფონუნც ფონო.
ართო ფომფი მუნაფა წყარც იქიორ ნორო,
ჩქიმი გური ნოფა რე, ცა ნოსოფიშ ორო.
მინჭუაფუ ნოღაშა, ნოფულჲ ინაფულუ,
წყარმალუ დო ბონარი, ნირსიშ ნოქიცია.
ნოცხეცხეფიშ ნოწეწი, მასქურ ალნარქია.
მუზმა ჭუა მეუღუ, მუზმა კოჩიშ თია.
სო მეურც ბონარი, წყარც გეჸუნცუნჲ ბონო?!
იბდათია წორო, ბეჭილია შარათ.
ათე თონწყუ გურცჷ მუს ოძირა შორო,
დოლო მორჩქჷ სქვამას სქანი ნაშიმორა.
მოსურდელე შოშე, გურით მოსურდელე,
მითქვარშალჷ ჭვემა, ეშე, გიმე ელე.
ბაიაშფერჲ გეძჷ, ასე არძა ოროს,
სქან თოლეფიშფერო, ათირუნა ფერი.
თქვარშალია ჭვემა, თქურშინუნცჷ ხოლოს.
იასახო ჭვენცჷ, იასუმიშჲ ნერი.
საით მიდის ბორანი...
საით მიდის ბორანი, რატომ აღარ ყოვნდება?
ისმის ტალღის ორანი, ფონს მიფონავს ფონებად,
ზედ ღრუბელი ასვენია, მისი თეთრი ქულები,
ჩემი გული ნაკვესია, ცა ჩრდილია სრულებით.
გზად ქალაქებს მიაძახებს, ხალხს ეძახის ქადილით,
ჩანს ქარონის კუშტი სახე, ზედ ბურუსის მანდილი,
მიბორგავს და ბორიო ბორკავს ბორანს ტბორებზე,
ბევრის ტანჯვა წაუღია, ბევრის სულნი ჰგოდებენ.
საით მიდის ბორანი, რატომ აღარ ყოვნდება?
სო მეურც ბონარი...
სო მეურც ბონარი, წყარც გეჸუნცო ბონო,
რე პოპორი ხონარი, ფონც მეფონუნც ფონო.
ართო ფომფი მუნაფა წყარც იქიორ ნორო,
ჩქიმი გური ნოფა რე, ცა ნოსოფიშ ორო.
მინჭუაფუ ნოღაშა, ნოფულჲ ინაფულუ,
წყარმალუ დო ბონარი, ნირსიშ ნოქიცია.
ნოცხეცხეფიშ ნოწეწი, მასქურ ალნარქია.
მუზმა ჭუა მეუღუ, მუზმა კოჩიშ თია.
სო მეურც ბონარი, წყარც გეჸუნცუნჲ ბონო?!
თარგმანი მეგრულიდან გიორგი სიჭინავა
თარგმანი მეგრულიდან
გიორგი სიჭინავა
* * *
გასწორებულან ზღვა და ქედები,
დავდივარ, აღარ მეიმედები,
ვარ სათაკილო, (ყოფნას დავზარდი)
ხმელი ტოტიდან ამონაზარდი.
ეს სამყოფელი როგორ გამცილდა,
შენ უნდა მყავდე ქვეყნად საცინრად,
დაუნგრევიათ ქარიშხლებს ოხვრით,
მიტოვებული პოეტის ქოხი.
* * *
გამანგებე ზღვა დო გვალა,
გილურქუ დო გილვოვალა,
რინა ნობღვე სათაკილო -
ხუმლა ჸაშე მუკნაფალა.
ჩქიმო ვარე თე ოფუტე,
გაძიცალო ოკო პუნდე,
ქარ-ბორიას გაკურღვაფუ
ლერსიშ მაჭარალიშ ჸუდე.
ყოფნა მინდა პელაზგური
ის სხვაგვარი მხედავს თვალით,
სულ სხვაგვარი გულით დნება,
მექიშპება აისამდე
პელაზგური სიზმრის წყება.
იქით ტირის პირამიდა,
ხოლო აქეთ-კელასური
და დილამდე არ ნელდება
ზმანებები პელაზგური.
ცხენისწყალს და ენგურს შუა
ჩავინავლე, როგორც ბური,
ისევ ფრთების გაშლა მინდა,
ყოფნა მინდა პელაზგური!
გიორგი სიჭინავა
* * *
გასწორებულან ზღვა და ქედები,
დავდივარ, აღარ მეიმედები,
ვარ სათაკილო, (ყოფნას დავზარდი)
ხმელი ტოტიდან ამონაზარდი.
ეს სამყოფელი როგორ გამცილდა,
შენ უნდა მყავდე ქვეყნად საცინრად,
დაუნგრევიათ ქარიშხლებს ოხვრით,
მიტოვებული პოეტის ქოხი.
* * *
გამანგებე ზღვა დო გვალა,
გილურქუ დო გილვოვალა,
რინა ნობღვე სათაკილო -
ხუმლა ჸაშე მუკნაფალა.
ჩქიმო ვარე თე ოფუტე,
გაძიცალო ოკო პუნდე,
ქარ-ბორიას გაკურღვაფუ
ლერსიშ მაჭარალიშ ჸუდე.
ყოფნა მინდა პელაზგური
ის სხვაგვარი მხედავს თვალით,
სულ სხვაგვარი გულით დნება,
მექიშპება აისამდე
პელაზგური სიზმრის წყება.
იქით ტირის პირამიდა,
ხოლო აქეთ-კელასური
და დილამდე არ ნელდება
ზმანებები პელაზგური.
ცხენისწყალს და ენგურს შუა
ჩავინავლე, როგორც ბური,
ისევ ფრთების გაშლა მინდა,
ყოფნა მინდა პელაზგური!
რინა მოკო პელაზგური
ინა შხვანერი თოლით მორწყე,
გვალო შხვანერი ელაძ გური,
მიბურჯუანც გოთანაშა
მა სისმარეფი პელაზგური.
ევრე ინგარც პირამიდა
დო ათავრე კელასური
დო ვამოთხუ გოთანაშა
მა სისმარეფი პელაზგური.
ინგირი დო ცხენწყარ შქას
ქენიფხვილჲ დო ქელაბღური;
ფსუაში გოფაჩუა მოკო,
რინა მოკო პელაზგური!
გვალო შხვანერი ელაძ გური,
მიბურჯუანც გოთანაშა
მა სისმარეფი პელაზგური.
ევრე ინგარც პირამიდა
დო ათავრე კელასური
დო ვამოთხუ გოთანაშა
მა სისმარეფი პელაზგური.
ინგირი დო ცხენწყარ შქას
ქენიფხვილჲ დო ქელაბღური;
ფსუაში გოფაჩუა მოკო,
რინა მოკო პელაზგური!
მიხაილ ლერმონტოვი 1814-1841წწ
***
აღარ გეტრფი, თუმცა ჩემში
სიზმრად დარჩა შენი სული,
ხატება კი, როგორც ეშხი
გაფერმკრთალდა შენისლული.
თუმც ახალი გრძნობა მართობს,
ძველ სიყვარულს ვეღარ ვფარავ,
უფლის სახლი მარად ტაძრობს,
კერპიც კერპად რჩება მარად.
***
სიცოცხლე მინდა! დარდით აღსავსე,
სიყვარულის და განცხრომის ჯიბრზე,
მათ ხომ მარიდეს ათას განსაცდელს,
მათ ხომ ათასგვარ ფათერაკს მიჯმნეს.
ვიცი,ამ ქვეყნად რისთვის მოვედი,
მალე გამწირავს ბედის თარეში,
ტანჯვის გარეშე რაა პოეტი,
ან ოკეანე ქარის გარეშე?
სიცოცხლე მინდა, წამების ფასად,
საკუთარ მხრებით, მსურს,ვზიდო ჯვარი,
ისე არავინ დაგადგამს დაფნას,
ისე დიდებით შეგმოსავს არვინ.
რატომ?
ვარ სევდიანი, ვარ მწუხარე, რადგან მიყვარხარ
და ვიცი, კარგო, დასაღუპად როგორ მიჰყავხარ
ხალხის მზაკვარ ხმებს, შენს სინორჩეს თან რომ დევნიან,
არ იბრალებენ ნათელ დღეებს, წამებს ვნებიანს.
მალე კაეშნით და ცრემლებით გაგხდიან სავსეს,
სევდიანი ვარ, ბედნიერს რომ შეგყურებ ასე.
ლოცვა
ჰე, ღვთისმშობელო, ნეტარო დედავ,
ხატის წინ მოსულს,კ რძალვა მაწვება,
მე მოწყალებას ვერ შემოგბედავ,
არც გთხოვ ომის წინ ხელის გაწვდენას.
სხვა სათხოვარი შეგკადრო მინდა,
ჩემი სულისთვის არ ვარ მოსული,
ო, ის ქალწული,ტურფა და წმინდა,
გყავდეს სიკეთით გარემოცული.
გთხოვ, შეივდრომე ვით წმინდა შვილი
და სათნო სული რწმენით დადაგე,
იყავ მოწყალე, მიეცი ტკბილი
ყმაწვილქალობა და სიჭარმაგე.
და თუ მოვიდა აღთქმული ვადა,
სულის და ხორცის განშორებისა,
გთხოვ, მიუვლინე მას ანგელოსი,
ზეციურ ფიქრთა შთაგონებისა.
სიზმარი
ვეგდე მარტოკა დაღესტანის უდაბნოს ხვატში
და ტყვიანაკრავს, დამცქეროდა მე მზე თაკარა,
ცხელ იარიდან სისხლის კვამლი ბოლავდა ცაში
და წვეთ-წვეთობით მაკლდებოდა სისხლი ანკარა.
ვიწექ ეული, არ ცხრებოდა საზარი დარი,
მზე წვავდა კლდეებს, ბუღი იდგა ცამდე ასული,
მეც მწვავდა სხივი, მაგრამ ვიწექ ქვიშაზე მკვდარი,
პირგამშრალი და დამაშვრალი, ფერგადასული.
და დამესიზმრა საოცნებო მხარე მშობელი,
ძვირფას პალატებს შეცქეროდნენ ქალწულთ თვალები,
მარად ლამაზნი, სილამაზე ჩაუქრობელნი,
ისხდნენ, ღიმილით მიგონებდნენ ტურფა ქალები.
მაგრამ ერთი კი ჩუმად იჯდა,განცალკევებით
და მათ საუბარს არც ისმენდა ჩაფიქრებული,
წაეღო სიზმარს სული მისი, უხმო ვედრებით
და ღმერთმა იცის, რას ფიქრობდა გული ვნებული.
და ეზმანა მას დაღესტანი, სხივთა კამარა,
ნაცნობი გვამი ისევ ეგდო შუადღის ხვატში,
მისი მკერდიდან გადმოჩქეფდა სისხლი ანკარა
და იარიდან სისხლის კვამლი ბოლავდა ცაში.
აღარ გეტრფი, თუმცა ჩემში
სიზმრად დარჩა შენი სული,
ხატება კი, როგორც ეშხი
გაფერმკრთალდა შენისლული.
თუმც ახალი გრძნობა მართობს,
ძველ სიყვარულს ვეღარ ვფარავ,
უფლის სახლი მარად ტაძრობს,
კერპიც კერპად რჩება მარად.
***
სიცოცხლე მინდა! დარდით აღსავსე,
სიყვარულის და განცხრომის ჯიბრზე,
მათ ხომ მარიდეს ათას განსაცდელს,
მათ ხომ ათასგვარ ფათერაკს მიჯმნეს.
ვიცი,ამ ქვეყნად რისთვის მოვედი,
მალე გამწირავს ბედის თარეში,
ტანჯვის გარეშე რაა პოეტი,
ან ოკეანე ქარის გარეშე?
სიცოცხლე მინდა, წამების ფასად,
საკუთარ მხრებით, მსურს,ვზიდო ჯვარი,
ისე არავინ დაგადგამს დაფნას,
ისე დიდებით შეგმოსავს არვინ.
რატომ?
ვარ სევდიანი, ვარ მწუხარე, რადგან მიყვარხარ
და ვიცი, კარგო, დასაღუპად როგორ მიჰყავხარ
ხალხის მზაკვარ ხმებს, შენს სინორჩეს თან რომ დევნიან,
არ იბრალებენ ნათელ დღეებს, წამებს ვნებიანს.
მალე კაეშნით და ცრემლებით გაგხდიან სავსეს,
სევდიანი ვარ, ბედნიერს რომ შეგყურებ ასე.
ლოცვა
ჰე, ღვთისმშობელო, ნეტარო დედავ,
ხატის წინ მოსულს,კ რძალვა მაწვება,
მე მოწყალებას ვერ შემოგბედავ,
არც გთხოვ ომის წინ ხელის გაწვდენას.
სხვა სათხოვარი შეგკადრო მინდა,
ჩემი სულისთვის არ ვარ მოსული,
ო, ის ქალწული,ტურფა და წმინდა,
გყავდეს სიკეთით გარემოცული.
გთხოვ, შეივდრომე ვით წმინდა შვილი
და სათნო სული რწმენით დადაგე,
იყავ მოწყალე, მიეცი ტკბილი
ყმაწვილქალობა და სიჭარმაგე.
და თუ მოვიდა აღთქმული ვადა,
სულის და ხორცის განშორებისა,
გთხოვ, მიუვლინე მას ანგელოსი,
ზეციურ ფიქრთა შთაგონებისა.
სიზმარი
ვეგდე მარტოკა დაღესტანის უდაბნოს ხვატში
და ტყვიანაკრავს, დამცქეროდა მე მზე თაკარა,
ცხელ იარიდან სისხლის კვამლი ბოლავდა ცაში
და წვეთ-წვეთობით მაკლდებოდა სისხლი ანკარა.
ვიწექ ეული, არ ცხრებოდა საზარი დარი,
მზე წვავდა კლდეებს, ბუღი იდგა ცამდე ასული,
მეც მწვავდა სხივი, მაგრამ ვიწექ ქვიშაზე მკვდარი,
პირგამშრალი და დამაშვრალი, ფერგადასული.
და დამესიზმრა საოცნებო მხარე მშობელი,
ძვირფას პალატებს შეცქეროდნენ ქალწულთ თვალები,
მარად ლამაზნი, სილამაზე ჩაუქრობელნი,
ისხდნენ, ღიმილით მიგონებდნენ ტურფა ქალები.
მაგრამ ერთი კი ჩუმად იჯდა,განცალკევებით
და მათ საუბარს არც ისმენდა ჩაფიქრებული,
წაეღო სიზმარს სული მისი, უხმო ვედრებით
და ღმერთმა იცის, რას ფიქრობდა გული ვნებული.
და ეზმანა მას დაღესტანი, სხივთა კამარა,
ნაცნობი გვამი ისევ ეგდო შუადღის ხვატში,
მისი მკერდიდან გადმოჩქეფდა სისხლი ანკარა
და იარიდან სისხლის კვამლი ბოლავდა ცაში.
მარინა ცვეტაევა 1892-1941წწ
***
მომწონს, რომ ავად არა ხართ ჩემით,
მომწონს, რომ არც მე მტანჯავთ,მაღელვებთ,
რომ დედამიწა, ვით დიდი გემი,
არ გაცურდება საშიშ ტალღებზე.
მომწონს, რომ თქვენთან ყოფნა ძნელდება,
რომ არ ვთამაშობ ფუჭი სიტყვებით
და არ ვწითლდები სულისშემძვრელად,
როდესაც ერთურთს ველაციცებით.
მომწონს, რომ მიჭერთ მტანჯველ მარწუხებს,
როცა სხვას კოცნით, ჩემი დასწრებით,
და ისიც,სულ რომ არ შეგაწუხებთ,
სხვის ბაგეს თუ მე დავეწაფები.
რომ ჩემს ნაზ სახელს, თვით ჩემს გარეშე,
არ წამოისვრით დღითა და ღამით,
რომ ეკლესიის მყუდრო თაღებქვეშ,
ჩვენთვის არავინ ილოცებს წამით.
მადლობელი ვარ, სულით და გულით,
რომ გემეტებით მწვავე ვნებისთვის,
რომ ათას საქმით შემოჯარული,
ვერ იცდით ღამის შეხვედრებისთვის.
რომ მზის სხივებით ცალ-ცალკე ვთვრებით,
რომ არ ვსეირნობთ მთვარის ტალღებზე,
აფსუს, რომ ავად არა ხართ ჩემით,
აფსუს, რომ არც მე მტანჯავთ, მაღელვებთ.
* * *
შენ კალამი ხარ, მე კი ქაღალდი,
ყოვლის დამტევი თეთრი ფურცელი,
შენი სიკეთის მე ვარ ღაღადი,
სულისგან მარად გარდაუცვლელი.
მე ვარ მიწა და შავი სოფელი,
შენ ნათელი და სხივი მარადი,
შენ მეუფე ხარ, ცათა მპყრობელი,
მე კი მიწა და თეთრი ქაღალდი.
ჯორჯ გორდონ ბაირონი 1788-1824წწ GEORGE GORDON BYRON
მოგონება
მორჩა სიზმარი! ბედისწერამ ასე ინება,
მომავლის შუქი ჩემს გზას აღარ მოეფინება,
ის სასოება, გრძნობები და წელთა დინება
ზამთრის ქარბუქმა უშენობის დარდით შებურა
და დილის სხივიც არ ციაგებს უწინდებურად.
გემშვიდობები სიყვარულო, ჩემო იმედო!
ნეტავ შემეძლოს, მოგონებავ, შენც გაგიმეტო!
* * *
(ნაწყვეტი "ჩაილდ-ჰაროლდიდან")
რამდენი წუთი უნდა გავიდეს,
უნდა გავიდეს წამი რამდენი,
მე კვლავ ვიხილავ ზღვათა ნაპირებს,
მაგრამ სამშობლოს ვერ გადავწვდები.
ვეღარ ვიხილავ მშობლიურ ველებს,
სასახლე ჩემი შთენია ობლად,
ხავსი ედება დარბაზის კედლებს
და ჩემი ძაღლი ყეფს საწყალობლად.
დღეს შემისრულდა ოცდათექვსმეტი წელი
დანაცრებულა გრძნობა ფარული,
გულში წაშლილა წარსულის კვალიც,
არვის ვუყვარვარ, თუმც, სიყვარულით,
მწვავს ტრფობის ალი!
ჩემი დღეები ქარმა წარხვეტა
და ფოთოლივით გრიგალი მათრთობს,
საფლავის ჭია და მწუხარება,
შემომრჩა მარტო!
გულს მარადისი ცეცხლი მინთია,
ასე ვულკანიც გიზგიზებს მიწყივ,
ერთი სანთელიც ვერ ამინთია
და ისე ვიწვი.
იმედი, შიში მომავალ წლების,
წარსულთან ერთად დავასამარე,
ვერ ვუნაწილებ სიყვარულს ვერვის,
მელის სამარე.
ო, სულო ჩემო, აღსდექი ბრძოლით,
ყვავილი ავსებს გმირების საფლავს
და მებრძოლს, ომის დიდებით მოსილს,
ადგამენ დაფნას!
ჰა,აელვარდა ომის მახვილი,
ბრძოლის ქარცეცხლმა ელადას უხმო
და ვით სპარტელი, ფარზე დახრილი,
მეც ვდგავარ უხმოდ.
აღსდექი სულო!შ ენ აქ იწრთობი,
გახსოვს, აქ შენი სისხლი ღელავდა?
წასვლის ჟამია, დროა გმირობის,
გელის ელადა!
და ნუ აჰყვები უაზრო ღელვებს,
ნუღარ იქნები ვნებებით მთვრალი,
დაცხრი! უღირსო! ნუ აგაღელვებს,
ღიმილი ქალის.
ნუღარ მისტირი ყმაწვილურ სულთქმას,
ჰა, იშრიტება შენი კანდელი,
შეგაცივდება ბაგეზე სუნთქვა
უკანასკნელი.
და ,ასე ,წარსულს ნუღარ იხსენებ,
მხოლოდ სიმშვიდე ეძიე ტკბილი,
დაცხრი! დაწყნარდი! და განისვენე,
მარადის ძილით.
მორჩა სიზმარი! ბედისწერამ ასე ინება,
მომავლის შუქი ჩემს გზას აღარ მოეფინება,
ის სასოება, გრძნობები და წელთა დინება
ზამთრის ქარბუქმა უშენობის დარდით შებურა
და დილის სხივიც არ ციაგებს უწინდებურად.
გემშვიდობები სიყვარულო, ჩემო იმედო!
ნეტავ შემეძლოს, მოგონებავ, შენც გაგიმეტო!
* * *
(ნაწყვეტი "ჩაილდ-ჰაროლდიდან")
რამდენი წუთი უნდა გავიდეს,
უნდა გავიდეს წამი რამდენი,
მე კვლავ ვიხილავ ზღვათა ნაპირებს,
მაგრამ სამშობლოს ვერ გადავწვდები.
ვეღარ ვიხილავ მშობლიურ ველებს,
სასახლე ჩემი შთენია ობლად,
ხავსი ედება დარბაზის კედლებს
და ჩემი ძაღლი ყეფს საწყალობლად.
დღეს შემისრულდა ოცდათექვსმეტი წელი
დანაცრებულა გრძნობა ფარული,
გულში წაშლილა წარსულის კვალიც,
არვის ვუყვარვარ, თუმც, სიყვარულით,
მწვავს ტრფობის ალი!
ჩემი დღეები ქარმა წარხვეტა
და ფოთოლივით გრიგალი მათრთობს,
საფლავის ჭია და მწუხარება,
შემომრჩა მარტო!
გულს მარადისი ცეცხლი მინთია,
ასე ვულკანიც გიზგიზებს მიწყივ,
ერთი სანთელიც ვერ ამინთია
და ისე ვიწვი.
იმედი, შიში მომავალ წლების,
წარსულთან ერთად დავასამარე,
ვერ ვუნაწილებ სიყვარულს ვერვის,
მელის სამარე.
ო, სულო ჩემო, აღსდექი ბრძოლით,
ყვავილი ავსებს გმირების საფლავს
და მებრძოლს, ომის დიდებით მოსილს,
ადგამენ დაფნას!
ჰა,აელვარდა ომის მახვილი,
ბრძოლის ქარცეცხლმა ელადას უხმო
და ვით სპარტელი, ფარზე დახრილი,
მეც ვდგავარ უხმოდ.
აღსდექი სულო!შ ენ აქ იწრთობი,
გახსოვს, აქ შენი სისხლი ღელავდა?
წასვლის ჟამია, დროა გმირობის,
გელის ელადა!
და ნუ აჰყვები უაზრო ღელვებს,
ნუღარ იქნები ვნებებით მთვრალი,
დაცხრი! უღირსო! ნუ აგაღელვებს,
ღიმილი ქალის.
ნუღარ მისტირი ყმაწვილურ სულთქმას,
ჰა, იშრიტება შენი კანდელი,
შეგაცივდება ბაგეზე სუნთქვა
უკანასკნელი.
და ,ასე ,წარსულს ნუღარ იხსენებ,
მხოლოდ სიმშვიდე ეძიე ტკბილი,
დაცხრი! დაწყნარდი! და განისვენე,
მარადის ძილით.
ემილი დიკინსონი 1830-1886წწ
* * *
მე სილამაზემ მიმსხვერპლა ,ჰოდა,
ის იყო გავხდი მიწის ხიზანი,
იქვე, ჩემს გვერდით დამარხეს ვიღაც,
რომელიც მოკვდა სიმართლისათვის.
"რაღამ მოგკლაო"- მკითხა უცნობმა?
"სიტურფემ"- წავრთქვი,გლახად შობილმა,
"მე კი სიმართლემ, ეს ხომ ერთია,
ჩანს, რომ ორივე ძმები ვყოფილვართ".
და მთელი ღამე ვლაპარაკობდით,
აურაცხელი ჭირის მნახველნი,
სანამ ბაგემდე არ მოგწვდა ხავსი
და არ დაფარა ჩვენი სახელიც.
მე სილამაზემ მიმსხვერპლა ,ჰოდა,
ის იყო გავხდი მიწის ხიზანი,
იქვე, ჩემს გვერდით დამარხეს ვიღაც,
რომელიც მოკვდა სიმართლისათვის.
"რაღამ მოგკლაო"- მკითხა უცნობმა?
"სიტურფემ"- წავრთქვი,გლახად შობილმა,
"მე კი სიმართლემ, ეს ხომ ერთია,
ჩანს, რომ ორივე ძმები ვყოფილვართ".
და მთელი ღამე ვლაპარაკობდით,
აურაცხელი ჭირის მნახველნი,
სანამ ბაგემდე არ მოგწვდა ხავსი
და არ დაფარა ჩვენი სახელიც.
რობერტ ბერნსი 1759-1769წწ
თუ ირბინე ყანა-ყანა
თუ ირბინე ყანა-ყანა,
რა მოხდება აბა,
დასველდები ერთიანად,
დაგესვრება კაბა.
არ ჩერდება ჯენი წამით,
სულ სველია თანაც,
შეცვარულა დილის ნამით
ჯენიცა და ყანაც.
თუ ირბინე ალიონზე,
რა მოხდება აბა,
ვინმე ბიჭი გაკოცებს და
ცრემლით დასვრი კაბას.
ზოგი ხვევნას აკვდება და
ყანა-ყანა მორბის,
წინ ვიღაცა დახვდება და
დაამშვიდებს კოცნით.
თუ ირბინე ყანა-ყანა,
რა მოხდება აბა,
დასველდები ერთიანად,
დაგესვრება კაბა.
არ ჩერდება ჯენი წამით,
სულ სველია თანაც,
შეცვარულა დილის ნამით
ჯენიცა და ყანაც.
თუ ირბინე ალიონზე,
რა მოხდება აბა,
ვინმე ბიჭი გაკოცებს და
ცრემლით დასვრი კაბას.
ზოგი ხვევნას აკვდება და
ყანა-ყანა მორბის,
წინ ვიღაცა დახვდება და
დაამშვიდებს კოცნით.
უილიამ ბლეიკი 1757-1827 William Blake
უმანკოების სიმღერები
ხეობის თავზე გაისმოდა სიმღერა ლაღი,
მე სალამურზე ვაკვნესებდი საოცარ ჰანგებს,
ვნახე ღრუბელზე ჩამომჯდარი სათუთი ბალღი,
მან კი ღიმილით შემომხედა,ხმა მიყო ასე.
კრავის ამბავი მიმღერეო,მითხრა ანცობით,
ვეღარ ვუთხარი მეც უარი პატარას თხოვნას
და სალამურზე ავაჟღერე ჰანგი ნაცნობი,
ვიმეორებდი,ყურს ვუგდებდი ტირილს და მოთქმას.
მერე გადავდე სალამურიც,ვიმღერე ისე,
კვლავ კაეშანი გავურიე იმ ნაზ გრძნობაში,
ჰანგი გულიდან ამომქონდა ისევ და ისევ,
ბავშვი კი ცრემლად იღვრებოდა ამასობაში.
და ამ სიმღერით დაიწერა ისეთი წიგნი,
ძალზე ადვილად რომ გაიგებს ყველა ჩვენგანი,
ხოლო პატარა გაქრა,სადღაც,ღრუბლების შიგნით,
მე კი ლელიდან ამოვწყვიტე ღერი ლერწამი.
მერე ამ კალმით და სიცოცხლის ნაზი ფერებით,
წყაროს წყალივით,ტკივილებსაც მოვბანე წყლული
და დღემდე ასე,ვწერ სიმღერებს ბედნიერების,
მისი მოსმენით,რომ ბავშვებსაც უთრთოდეთ გული.
ოჰ, მზესუმზირავ
მზესუმზირავ, გზარავს დროის ცელი,
დაგითვლია მზის ნაბიჯთა წყება,
ეძებ იმ ტკბილ ჰორიზონტის წერტილს,
სადაც მგზავრთა გზასავალი წყდება.
მჯერა, იქით მიილტვოდნენ ნელა,
ქალწულს თოვლი რომ ფარავდა კრული,
რომ აღდგება საფლავიდან ყველა,
მაშინ შენს გზას ინატრებენ გულით.
Ah Sunflower
Ah Sunflower, weary of time,
Who countest the steps of the sun;
Seeking after that sweet golden clime
Where the traveller's journey is done;
Where the Youth pined away with desire,
And the pale virgin shrouded in snow,
Arise from their graves, and aspire
Where my Sunflower wishes to go!
სიზმარი
ერთხელ სიზმარმა მიმწუხრისას შეთხზა ჩვენება,
სად ანგელოზთა მოვანება მქონდა სმენილი,
ჩემს სარეცელზე დაიკარგა, თურმე, იმედი,
იქ, სადაც ვწევარ ღამ-ღამობით გულგასენილი.
და მე ბედკრული, მარტოკაცი, ფიქრით გართული,
ასე ვიწექი და სიბნელე ჩამოწვა ირგვლივ,
ჩანდა ტოტები ერთმანეთზე გადახლართული,
გული მტკიოდა, ისეთ რამეს ამბობდა იგი.
"ჩემი ბავშვები გადამქრალან, აღარც დარია,
იქნებ, არც ესმით მამის სუნთქვა, მათთვის ხმობილი,
ახლა ისინი მიწიერის მიღმა არიან,
მოდით, შვილებო, დამიტირეთ და-ცა-მხობილი.
საწუხარია, მაგრამ მაინც ცრემლად ვიღვრები,
ციცინათელა მეუბნება: ნუღარ დაგჩაგროს
ამ ბედისწერამ, ნუღარ ჰგოდებ, ნუღარ იღლები,
დაცხრი, დავანდი, შეცთომილო ღამის დარაჯო.
მე მზის სხივი ვარ ჩამავალი, გაქრა სისხამი,
სანამ ის ხოჭო გზას შემოწერს, ვდგავარ და ვტირი,
მის ზუზუნს მივდევ, როგორც კენტი და ნარისხალი,
ის ობოლია, მაწანწალა, მსხემი და მწირი.
A Dream
Once a dream did weave a shade
O'er my angel-guarded bed,
That an emmet lost its way
Where on grass methought I lay.
Troubled, wildered, and forlorn,
Dark, benighted, travel-worn,
Over many a tangle spray,
All heart-broke, I heard her say:
'Oh my children! do they cry,
Do they hear their father sigh?
Now they look abroad to see,
Now return and weep for me.'
Pitying, I dropped a tear:
But I saw a glow-worm near,
Who replied, 'What wailing wight
Calls the watchman of the night?
'I am set to light the ground,
While the beetle goes his round:
Follow now the beetle's hum;
Little wanderer, hie thee home!'
მე გავიგე, ანგელოზი გალობდა
მე გავიგე, ანგელოზი გალობდა,
დედამიწას ასდიოდა ბუღი,
პატიება, სიბრალული, წყალობა
შეანელებს წუთისოფლის დუღილს.
და მთელი დღე რომ ამგვარად მღეროდა,
იდგა ზვინად აღმართული ქერი,
მზეც დაიძრა მერე ბინდის ჩეროდან
და ზვინებმა შეიცვალეს ფერი.
მე გავიგე ბელზებელის ციება,
მისი წყევლა გადმოჰქონდა ბალახს,
არ იქნება ქვეყნად მიპატიება,
ყველა ღარიბს თუ სიკვდილი დახრავს.
ჩვენ ვიქნებით სიბრალულის მომრევი,
ჩვენებრ ტკბილად თუ იცხოვრებს ყველა,
მის ამ წყევლას მზე გადაჰყვა შორეთში,
ზეცამ წარბი შეიჭმუხნა ნელა.
და გაწვიმდა, მოიქუფრა ცარგვალი
და ხორბალი წვიმის წვეთით დალბა,
მრავლდებოდა უბედობის მაგვარი
მშვიდობაც და პატიებაც, ალბათ.
I Heard an Angel
I heard an Angel singing
When the day was springing,
'Mercy, Pity, Peace
Is the world's release.'
Thus he sung all day
Over the new mown hay,
Till the sun went down
And haycocks looked brown.
I heard a Devil curse
Over the heath and the furze,
'Mercy could be no more,
If there was nobody poor,
And pity no more could be,
If all were as happy as we.'
At his curse the sun went down,
And the heavens gave a frown.
Down pour'd the heavy rain
Over the new reap'd grain ...
And Miseries' increase
Is Mercy, Pity, Peace.
დილა
მზე წამოიჭრა აღმოსავლეთით,
ემოსა სისხლი, ოქროს არშია,
წყენა იშიშვლა დაუფარავი,
ცეცხლი ყლორტებად გამოარჩია,
მერე და-ცა-ტკბა, ერთ დროს მზარავი.
Day
The Sun arises in the East,
Cloth'd in robes of blood and gold;
Swords and spears and wrath increast
All around his bosom roll'd
Crown'd with warlike fires and raging desires.
ხეობის თავზე გაისმოდა სიმღერა ლაღი,
მე სალამურზე ვაკვნესებდი საოცარ ჰანგებს,
ვნახე ღრუბელზე ჩამომჯდარი სათუთი ბალღი,
მან კი ღიმილით შემომხედა,ხმა მიყო ასე.
კრავის ამბავი მიმღერეო,მითხრა ანცობით,
ვეღარ ვუთხარი მეც უარი პატარას თხოვნას
და სალამურზე ავაჟღერე ჰანგი ნაცნობი,
ვიმეორებდი,ყურს ვუგდებდი ტირილს და მოთქმას.
მერე გადავდე სალამურიც,ვიმღერე ისე,
კვლავ კაეშანი გავურიე იმ ნაზ გრძნობაში,
ჰანგი გულიდან ამომქონდა ისევ და ისევ,
ბავშვი კი ცრემლად იღვრებოდა ამასობაში.
და ამ სიმღერით დაიწერა ისეთი წიგნი,
ძალზე ადვილად რომ გაიგებს ყველა ჩვენგანი,
ხოლო პატარა გაქრა,სადღაც,ღრუბლების შიგნით,
მე კი ლელიდან ამოვწყვიტე ღერი ლერწამი.
მერე ამ კალმით და სიცოცხლის ნაზი ფერებით,
წყაროს წყალივით,ტკივილებსაც მოვბანე წყლული
და დღემდე ასე,ვწერ სიმღერებს ბედნიერების,
მისი მოსმენით,რომ ბავშვებსაც უთრთოდეთ გული.
Songs Of Innocence
Piping down the valleys wild
Piping songs of pleasant glee
On a cloud I saw a child.
And he laughing said to me.
Pipe a song about a Lamb:
So I piped with merry cheer,
Piper, pipe that song again--
So I piped, he wept to hear.
Drop thy pipe thy happy pipe
Sing thy songs of happy cheer,
So I sung the same again
While he wept with joy to hear
Piper sit thee down and write
In a book that all may read--
So he vanished from my sight
And I pluck'd a hollow reed.
And I made a rural pen,
And I stained the water clear,
And I wrote my happy songs,
Every child may joy to hear.
Piping down the valleys wild
Piping songs of pleasant glee
On a cloud I saw a child.
And he laughing said to me.
Pipe a song about a Lamb:
So I piped with merry cheer,
Piper, pipe that song again--
So I piped, he wept to hear.
Drop thy pipe thy happy pipe
Sing thy songs of happy cheer,
So I sung the same again
While he wept with joy to hear
Piper sit thee down and write
In a book that all may read--
So he vanished from my sight
And I pluck'd a hollow reed.
And I made a rural pen,
And I stained the water clear,
And I wrote my happy songs,
Every child may joy to hear.
ოჰ, მზესუმზირავ
მზესუმზირავ, გზარავს დროის ცელი,
დაგითვლია მზის ნაბიჯთა წყება,
ეძებ იმ ტკბილ ჰორიზონტის წერტილს,
სადაც მგზავრთა გზასავალი წყდება.
მჯერა, იქით მიილტვოდნენ ნელა,
ქალწულს თოვლი რომ ფარავდა კრული,
რომ აღდგება საფლავიდან ყველა,
მაშინ შენს გზას ინატრებენ გულით.
Ah Sunflower
Ah Sunflower, weary of time,
Who countest the steps of the sun;
Seeking after that sweet golden clime
Where the traveller's journey is done;
Where the Youth pined away with desire,
And the pale virgin shrouded in snow,
Arise from their graves, and aspire
Where my Sunflower wishes to go!
სიზმარი
ერთხელ სიზმარმა მიმწუხრისას შეთხზა ჩვენება,
სად ანგელოზთა მოვანება მქონდა სმენილი,
ჩემს სარეცელზე დაიკარგა, თურმე, იმედი,
იქ, სადაც ვწევარ ღამ-ღამობით გულგასენილი.
და მე ბედკრული, მარტოკაცი, ფიქრით გართული,
ასე ვიწექი და სიბნელე ჩამოწვა ირგვლივ,
ჩანდა ტოტები ერთმანეთზე გადახლართული,
გული მტკიოდა, ისეთ რამეს ამბობდა იგი.
"ჩემი ბავშვები გადამქრალან, აღარც დარია,
იქნებ, არც ესმით მამის სუნთქვა, მათთვის ხმობილი,
ახლა ისინი მიწიერის მიღმა არიან,
მოდით, შვილებო, დამიტირეთ და-ცა-მხობილი.
საწუხარია, მაგრამ მაინც ცრემლად ვიღვრები,
ციცინათელა მეუბნება: ნუღარ დაგჩაგროს
ამ ბედისწერამ, ნუღარ ჰგოდებ, ნუღარ იღლები,
დაცხრი, დავანდი, შეცთომილო ღამის დარაჯო.
მე მზის სხივი ვარ ჩამავალი, გაქრა სისხამი,
სანამ ის ხოჭო გზას შემოწერს, ვდგავარ და ვტირი,
მის ზუზუნს მივდევ, როგორც კენტი და ნარისხალი,
ის ობოლია, მაწანწალა, მსხემი და მწირი.
A Dream
Once a dream did weave a shade
O'er my angel-guarded bed,
That an emmet lost its way
Where on grass methought I lay.
Troubled, wildered, and forlorn,
Dark, benighted, travel-worn,
Over many a tangle spray,
All heart-broke, I heard her say:
'Oh my children! do they cry,
Do they hear their father sigh?
Now they look abroad to see,
Now return and weep for me.'
Pitying, I dropped a tear:
But I saw a glow-worm near,
Who replied, 'What wailing wight
Calls the watchman of the night?
'I am set to light the ground,
While the beetle goes his round:
Follow now the beetle's hum;
Little wanderer, hie thee home!'
მე გავიგე, ანგელოზი გალობდა
მე გავიგე, ანგელოზი გალობდა,
დედამიწას ასდიოდა ბუღი,
პატიება, სიბრალული, წყალობა
შეანელებს წუთისოფლის დუღილს.
და მთელი დღე რომ ამგვარად მღეროდა,
იდგა ზვინად აღმართული ქერი,
მზეც დაიძრა მერე ბინდის ჩეროდან
და ზვინებმა შეიცვალეს ფერი.
მე გავიგე ბელზებელის ციება,
მისი წყევლა გადმოჰქონდა ბალახს,
არ იქნება ქვეყნად მიპატიება,
ყველა ღარიბს თუ სიკვდილი დახრავს.
ჩვენ ვიქნებით სიბრალულის მომრევი,
ჩვენებრ ტკბილად თუ იცხოვრებს ყველა,
მის ამ წყევლას მზე გადაჰყვა შორეთში,
ზეცამ წარბი შეიჭმუხნა ნელა.
და გაწვიმდა, მოიქუფრა ცარგვალი
და ხორბალი წვიმის წვეთით დალბა,
მრავლდებოდა უბედობის მაგვარი
მშვიდობაც და პატიებაც, ალბათ.
I Heard an Angel
I heard an Angel singing
When the day was springing,
'Mercy, Pity, Peace
Is the world's release.'
Thus he sung all day
Over the new mown hay,
Till the sun went down
And haycocks looked brown.
I heard a Devil curse
Over the heath and the furze,
'Mercy could be no more,
If there was nobody poor,
And pity no more could be,
If all were as happy as we.'
At his curse the sun went down,
And the heavens gave a frown.
Down pour'd the heavy rain
Over the new reap'd grain ...
And Miseries' increase
Is Mercy, Pity, Peace.
დილა
მზე წამოიჭრა აღმოსავლეთით,
ემოსა სისხლი, ოქროს არშია,
წყენა იშიშვლა დაუფარავი,
ცეცხლი ყლორტებად გამოარჩია,
მერე და-ცა-ტკბა, ერთ დროს მზარავი.
Day
The Sun arises in the East,
Cloth'd in robes of blood and gold;
Swords and spears and wrath increast
All around his bosom roll'd
Crown'd with warlike fires and raging desires.
ბაღი სიყვარულისა
მე მოვიხილე სიყვარულის სათუთი ბაღი,
მუნ ის სუფევდა, რაც არასდროს მქონდა ნახული,
აღმართულიყო ბაღის გულში წმინდა ტაძარი,
მდელოც ყვაოდა, იქ, სიტურფეშემონახული.
მუნ ის სუფევდა, რაც არასდროს მქონდა ნახული,
აღმართულიყო ბაღის გულში წმინდა ტაძარი,
მდელოც ყვაოდა, იქ, სიტურფეშემონახული.
მაგრამ, რატომღაც, დახშულიყო ტაძრის კარიბჭე,
იქ შესასველი ვერ დავლანდე ერთი კარიც და
რომ მოვტრიალდი სიყვარულის წმინდა ბაღისკენ,
ყვავილებისგან გაძარცვული ველი დამიხვდა.
იქ შესასველი ვერ დავლანდე ერთი კარიც და
რომ მოვტრიალდი სიყვარულის წმინდა ბაღისკენ,
ყვავილებისგან გაძარცვული ველი დამიხვდა.
და საფლავებსაც ყვავილები ეფინა ბაღში,
მოფენილოყო ფიქალები და აკლდამები,
მეჩვენებოდა სიხარულით იმ ნაზ წიაღში,
ანაფორებით შემოსილი წმინდა მამები.
მოფენილოყო ფიქალები და აკლდამები,
მეჩვენებოდა სიხარულით იმ ნაზ წიაღში,
ანაფორებით შემოსილი წმინდა მამები.
I went to the Garden of Love,
And saw what I never had seen;
A Chapel was built in the midst,
Where I used to play on the green.
And the gates of this Chapel were shut
And 'Thou shalt not,' writ over the door;
So I turned to the Garden of Love
That so many sweet flowers bore.
And I saw it was filled with graves,
And tombstones where flowers should be;
And priests in black gowns were walking their rounds,
And binding with briars my joys and desires.
And saw what I never had seen;
A Chapel was built in the midst,
Where I used to play on the green.
And the gates of this Chapel were shut
And 'Thou shalt not,' writ over the door;
So I turned to the Garden of Love
That so many sweet flowers bore.
And I saw it was filled with graves,
And tombstones where flowers should be;
And priests in black gowns were walking their rounds,
And binding with briars my joys and desires.
ინგლისო, გამოიღვიძე! გამოიღვიძე! გამოიღვიძე!
გამოიღვიძე, ო, ინგლისო, კმარა წვალება!
ჲერუსალიმი- დაი შენი გიხმობს ვედრებით,
რად გნებავს ძილი, მიმწუხრი და გარდაცვალება,
რად გნებავს ჩუმად დაიხუროს შენი კედლები.
თავის ფეხისხმა ამ ველებმა შეიცნეს ნებით,
ნაზად ესმოდათ აძგერება და ხმა გულისა,
შენს კარიბჭესთან მოვიხილეთ სიონის გზები
და ჟამი დადგა ლხინისა და სიყვარულისა.
ისევ ბრუნდება ის დრო-ჟამი, ძველი დიდება,
ჩვენი სულები მოილხენენ, დღემდე უბრები,
იხსნება კოშკი უფლის კრავის დასამკვიდრებლად
ინგლისის მწვანე და საამო ფანჩატურებით.
England! awake! awake! awake!
England! awake! awake! awake!
Jerusalem thy Sister calls!
Why wilt thou sleep the sleep of death
And close her from thy ancient walls?
Thy hills and valleys felt her feet
Gently upon their bosoms move:
Thy gates beheld sweet Zion's ways:
Then was a time of joy and love.
And now the time returns again:
Our souls exult, and London's towers
Receive the Lamb of God to dwell
In England's green and pleasant bowers.
Jerusalem thy Sister calls!
Why wilt thou sleep the sleep of death
And close her from thy ancient walls?
Thy hills and valleys felt her feet
Gently upon their bosoms move:
Thy gates beheld sweet Zion's ways:
Then was a time of joy and love.
And now the time returns again:
Our souls exult, and London's towers
Receive the Lamb of God to dwell
In England's green and pleasant bowers.
ისინი გაჰყვნენ უძველეს ხანას
ისინი გაჰყვნენ უძველეს ხანას,
გადაიარეს ინგლისის მთები,
კრავია უფლის წიაღთა თანა,
ამ საძოვრების ყურებით ვთვრები.
და ღვთაებრივი, წმინდა უწყება
აბრწყინებს ღრუბლის ბორცვებს და ახოს,
აქ აშენდება ჲერუსალიმი,
ამ ბნელ, სატანურ წისქვილთა ახლოს?
მომეცით მწველი, ოქროს სასმური,
ვნების ისარი მარგუნეთ მეტი,
ღრუბლებო, შუბი, ბრძოლის ალმურით
ან ცეცხლოვანი მომგვარეთ ეტლი.
არ დამშრეტია ბრძოლის სახმილი,
ჩემს ხელში დაშნას აროდეს სძინავს,
სანამდე წმინდა ჲერუსალიმი
არ დაამშვენებს ინგლისის მიწას.
And Did Those Feet In Ancient Time
And did those feet in ancient time
Walk upon England's mountains green?
And was the holy Lamb of God
On England's pleasant pastures seen?
And did the Countenance Divine
Shine forth upon our clouded hills?
And was Jerusalem builded here
Among these dark satanic mills?
Bring me my bow of burning gold!
Bring me my arrows of desire!
Bring me my spear! O clouds, unfold!
Bring me my chariot of fire!
I will not cease from mental fight,
Nor shall my sword sleep in my hand,
Till we have built Jerusalem
In England's green and pleasant land.
Walk upon England's mountains green?
And was the holy Lamb of God
On England's pleasant pastures seen?
And did the Countenance Divine
Shine forth upon our clouded hills?
And was Jerusalem builded here
Among these dark satanic mills?
Bring me my bow of burning gold!
Bring me my arrows of desire!
Bring me my spear! O clouds, unfold!
Bring me my chariot of fire!
I will not cease from mental fight,
Nor shall my sword sleep in my hand,
Till we have built Jerusalem
In England's green and pleasant land.
* * *
მომიტანე ეგ წერაქვი ძველი,
ეგ ნიჩაბიც მომაწოდე ბარემ,
სადღაც, აქვე, სამარეა ჩემი,
თქვენც, ქარებო, დაიძარით მალე!
ცხედარი რომ საფლავს მიებარება,
თიხა ხდება მთელი მისი არსება.
Subscribe to:
Posts (Atom)